THIẾT BỊ CHỐNG SÉT AC

Dạng DIN lắp Tủ điện

Thiết bị chống sét AC là sản phẩm bảo vệ hệ thống điện xoay chiều (AC) khỏi xung sét và quá áp lan truyền, đảm bảo an toàn cho thiết bị điện và duy trì hệ thống hoạt động ổn định.

Thiết bị chống sét AC Din-Rail (Din Rail AC Power Surge Protector - SPD) được thiết kế để lắp đặt trên thanh dinray trong tủ điện, có cổng kết nối với dây nguồn và dây thoát sét để dẫn xuống hệ thống tiếp đất an toàn.

Cấu tạo của SPD

SPD gồm bộ phận bên ngoài như vỏ cách điện, khung đế dùng để gá lắp trên thanh ray và cổng nối với dây nguồn, dây tiếp đất. Bộ phận bên trong là các phần tử triệt xung đột biến: đó là linh kiện sử dụng vật liệu đặc biệt, có khả năng cho phép dòng điện cường độ cao đi qua nếu điện áp đến ngưỡng giới hạn.

Hiện nay SPD đang sử dụng các công nghệ phổ biến như:

• Ống phóng điện GDT (Gas Discharge Tube): Ống chứa chất khí cách điện đặc biệt, chỉ cho dòng điện xung rất cao phóng từ cực này qua cực kia khi đạt ngưỡng điện áp kích hoạt.
• Varistor MOV (Metal Oxide Varistor): Là loại chất liệu có trở kháng thay đổi ngược chiều với điện áp giữa hai mặt, khi điện áp tăng cao đột ngột đến ngưỡng quy định thì dòng điện lập tức chảy qua và làm giảm mức điện áp trở lại.
• Diode TVS (Transient Voltage Suppressor): Các linh kiện này thường khá nhỏ, được hàn trên các bảng mạch in để dẫn điện tích đi qua khi điện áp giữa 2 đầu tới hạn.
• VG: đây là một công nghệ rất đặc biệt và mới nhất hiện nay, đó là sự kết hợp giữa GDT với MOV, khả năng hoạt động rất hiệu quả, bền bỉ và an toàn hơn.

Nguyên lý hoạt động của SPD

Dù theo công nghệ nào, SPD cũng hoạt động theo quy trình 4 trạng thái:

• Bình thường: Chúng đóng vai trò cách ly dây đẫn điện với đất
• Kích hoạt: Khi có sét đánh làm điện áp tăng cao đột biến, lập tức thông mạch giữa hai cực
• Phóng điện: Cho phép dòng điện sét phóng qua để đi xuống đất, làm giảm mức chênh lệch điện áp của dây nguồn so với mặt đất
• Trở lại chờ: Điện áp giảm đến mức đủ thấp, SPD lập tức ngắt mạch và dòng điện không thể đi qua nữa. SPD trở lại trạng thái chờ như ban đầu.

Phân nhóm SPD AC Din-Rail

• Dạng 1P (Pole - cực) bảo vệ cho 1 đường dây điện (nối giữa dây pha và dây trung tính, pha với đất hoặc trung tính với đất), với ưu điểm là dễ lắp đặt, bảo trì và thay thế, hư hỏng chiếc nào thì chỉ xử lý chiếc đo mà thôi, linh hoạt để kết hợp cho mạng điện 1 pha hay 3 pha.
• Dạng 2P (Pole - cực) cho 2 đường dây, thường sử dụng cho nguồn AC 1 pha 2 dây (L và N), ký hiệu 2P (L+N). Chúng thường được sử dụng trong nhóm điện gia đình.
• Dạng 3P (Pole - cực) sử dụng cho mạng điện 3 dây của mạng điện IT không có dây trung tính, ký hiệu 3P (3L). Dạng 3P này ít được sử dụng ở Việt nam.
• Dạng 4P nối với 4 đường dây của mạch 3 pha 4 dây (3 dây pha và dây trung tính) của mạng điện TT, TNS còn lại, ký hiệu 4P (3L+N). Đây là dòng module dinrail sử dụng phổ biến cho công trình trụ sở hành chính và thương mại.
• Loại nguyên khối: Dạng khối không thể tháo rời từng mod, có số cổng chỉ định sẵn để nối dây vào, khi hỏng bắt buộc phải tách cả bộ ra để thay thế.
• Loại Pluggable: Dạng cắm rút gồm một bộ đế gắn vào dinrail và cổng kết nối với dây nguồn và dây tiếp địa, phần ở trên là module triệt xung quá áp được cắm vào hoặc rút ra khỏi bộ đế. Ưu điểm của dạng này là rất thuận tiện trong việc bảo trì, khi hư hỏng chỉ cần rút phần mod ở trên để thay bằng cái mới mà không cần phải tháo rời dây, không ảnh hưởng đến các thiết bị điện khác hay sự hoạt động liên tục của hệ thống.

Phân loại SPD theo Type và công năng

• SPD Type 1: Đây là dòng thiết bị có khả năng triệt tiêu dòng đột biến 10/350µs do tác động trực tiếp từ sự kiện sét đánh vào đường dây hoặc vùng lân cận. Chúng là lựa chọn tối ưu để bảo vệ ở tủ cấp điện ngoài trời, ở đầu vào của tòa nhà cao tầng hay nhà máy sản xuất công nghiệp.
• SPD Type 2: Loại thiết bị này được sử dụng để bảo vệ mạch điện khỏi xung quá áp lan truyền dạng sóng 8/20µs, thường xảy ra do cảm ứng điện từ. Đây là lựa chọn phổ biến để lắp đặt ở tủ điện nhánh bên trong nhà, ở tủ điện gia đình và văn phòng.
• SPD đầu cuối Type 3: SPD này được lắp đặt tăng cường ở điểm cuối của đường dây, nơi gần thiết bị điện tử nhạy cảm như mạch điều khiển tín hiệu PLC, máy vi tính, tổng đài viễn thông và thiết bị điện tử khác khỏi bị hư hại bởi xung nhỏ còn sót lại sau khi qua SPD type 2.
• Bộ cắt lọc sét nguồn AC: Dòng SPD này không chỉ cắt giảm xung quá áp mà còn lọc sạch tần số nhiễu, đảm bảo cung cấp nguồn điện ổn định và an toàn cho các thiết bị điện trong hệ thống.

SPD AC dạng DIN từ thương hiệu Citel, AT, và Alltec được thiết kế nhỏ gọn, cấu tạo dạng Din-rail dễ dàng lắp đặt trong tủ phân phối điện. Chúng có khả năng bảo vệ mạnh mẽ và linh hoạt cho nhiều loại hệ thống điện, từ nhà ở gia đình đến sản xuất công nghiệp và hệ thống điện năng lượng mặt trời.

Tổng kết: Việc lắp đặt thiết bị chống sét trong tủ điện nguồn là một bước cần thiết để giảm thiểu tác hại do sét và quá áp chuyển mạch gây ra, bảo vệ thiết bị điện tử nhạy cảm như máy tính văn phòng, hệ thống tự động hóa và các thiết bị khác hoạt động ổn định và lâu dài. Hãy chọn và mua sản phẩm chống sét được nhập khẩu chính thức bởi công ty chống sét chuyên nghiệp, từ thương hiệu uy tín và có chính sách bảo hành và hậu mãi tốt nhất.