Type thiết bị chống sét lan truyền là gì - Phân loại theo IEC, UL

TAEC - Thiết bị chống quá áp lan truyền có nhiều loại Type khác nhau, mỗi loại đều được quy định cụ thể theo từng tiêu chuẩn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về "Type của thiết bị chống sét" là gì, sử dụng như thế nào, phân loại và so sánh theo tiêu chuẩn IEC và UL.

1. Type của SPD là gì?

Type của SPD (Surge Protective Device) hay của thiết bị chống sét là một cách phân loại cho các sản phẩm triệt xung quá áp đột biến lan truyền trên hệ thống điện, với chức năng bảo vệ, vị trí lắp đặt, và khả năng chịu được các dòng xung điện khác nhau. SPD được phân loại theo hai tiêu chuẩn phổ biến hiện nay là IEC (International Electrotechnical Commission) và UL (Underwriters Laboratories), mỗi tổ chức đều có cách phân loại và yêu cầu kiểm tra riêng, nhằm đảm bảo thiết bị bảo vệ hệ thống điện khỏi các sự cố do xung điện áp gây ra.

2. Type của SPD theo chuẩn IEC

Tiêu chuẩn IEC 61643-11 quy định các yêu cầu về hiệu suất và thử nghiệm cho các SPD trong hệ thống điện xoay chiều. SPD theo tiêu chuẩn IEC được phân thành 3 loại chính với các đặc tính như sau:

SPD Type 1 (Class I) theo IEC

• Chức năng: Thiết bị cắt sét type 1 bảo vệ hệ thống điện khỏi các xung sét trực tiếp.
• Vị trí lắp đặt: Đầu vào của hệ thống điện, gần bảng phân phối chính.
• Dạng xung điện: 10/350µs. Xung này mô phỏng dòng sét trực tiếp, với thời gian tăng đến đỉnh là 10 µs và giảm xuống 50% trong 350µs.
• Khả năng chịu đựng dòng xung Iimp: Cao, từ 12,5 kA trở lên.
• Dòng xung điện định mức In (Nominal Discharge Current): Dòng xung điện danh định từ 10 kA trở lên, theo IEC 61643-11, Class I. Đây là dòng điện mà SPD có thể chịu được nhiều lần mà không bị hư hỏng.
• Mức điện áp bảo vệ Up (Voltage Protection Level): từ 1.5 kV đến 2,5 kV. Up là điện áp tối đa mà SPD cho phép vượt qua trong quá trình phóng điện.
• Ứng dụng: Thích hợp cho các tòa nhà cao tầng, công trình công nghiệp, và khu vực có nguy cơ cao bị sét đánh.

SPD Type 2 (Class II) theo IEC

• Chức năng: Thiết bị chống sét lan truyền Type 2 bảo vệ hệ thống điện khỏi các xung điện áp lan truyền do sự cố gián tiếp hoặc chuyển mạch.
• Vị trí lắp đặt: Tại các bảng phân phối phụ, hoặc sau SPD Type 1.
• Dạng xung điện: 8/20µs. Xung này mô phỏng các xung điện áp lan truyền trong hệ thống điện, với thời gian tăng đến đỉnh là 8 µs và giảm xuống 50% trong 20 µs.
• Dòng xung điện danh định In: Trung bình, từ 5 kA trở lên. Đây là dòng điện mà SPD có thể chịu được nhiều lần mà không bị hư hỏng.
• Mức điện áp bảo vệ Up: từ 1.5 kV đến 2,5 kV. Up là điện áp tối đa mà SPD cho phép vượt qua trong quá trình phóng điện.
• Ứng dụng: Thích hợp cho các khu vực thương mại, dân cư và khu vực có nguy cơ sét đánh trung bình.

SPD Type 3 (Class III) theo IEC

• Chức năng: Thiết bị cắt sét đầu cuối bảo vệ thiết bị điện tử nhạy cảm khỏi các xung điện áp nhỏ còn lại sau khi đã được SPD Type 1 và Type 2 giảm thiểu.
• Vị trí lắp đặt: Gần các thiết bị điện tử nhạy cảm như ổ cắm, tủ điện nhỏ hoặc thiết bị đầu cuối.
• Dạng xung điện: 8/20µs và 1.2/50µs. Xung này mô phỏng các xung điện nhỏ còn lại, với thời gian tăng nhanh hơn (1.2µs) và giảm chậm hơn (50µs).
• Dòng xung điện danh định In: Thấp, thường dưới 5 kA.
• Mức điện áp bảo vệ Up: từ 1 kV đến 1.5kV. Up là điện áp tối đa mà SPD cho phép vượt qua trong quá trình phóng điện.
• Ứng dụng: Thích hợp cho các thiết bị điện tử nhạy cảm như máy tính, thiết bị viễn thông, thiết bị y tế.

Vị trí lắp đặt các Type SPD khác nhau theo tiêu chuẩn IEC

3. Type của SPD theo chuẩn UL

Tiêu chuẩn UL 1449 quy định các yêu cầu về SPD trong hệ thống điện tại Bắc Mỹ, được phân thành 4 loại Type:

Type 1 theo UL

• Chức năng: Bảo vệ khỏi các xung điện áp do sét đánh trực tiếp hoặc gần đó, từ ngoài lưới điện.
• Vị trí lắp đặt: Lắp đặt phía trước công tơ điện, có thể được lắp trước hoặc sau cầu dao chính.
• Khả năng chịu đựng: Thiết kế để chịu được các dòng xung điện lớn.
• Ứng dụng: Phù hợp cho các tòa nhà công nghiệp và thương mại lớn.

Type 2 theo UL

• Chức năng: Bảo vệ khỏi các xung điện áp lan truyền từ sự cố trong hệ thống hoặc từ lưới điện.
• Vị trí lắp đặt: Lắp đặt sau cầu dao chính hoặc tại bảng phân phối phụ.
• Khả năng chịu đựng: Được thiết kế để chịu được các xung điện từ nguồn điện lưới hoặc từ sự cố.
• Ứng dụng: Phù hợp cho các khu vực dân cư và thương mại.

Type 3 theo UL

• Chức năng: Bảo vệ thiết bị điện tử nhạy cảm khỏi các xung điện áp nhỏ còn lại.
• Vị trí lắp đặt: Lắp đặt tại các ổ cắm điện hoặc gần thiết bị nhạy cảm.
• Khả năng chịu đựng: Thiết kế để chịu được các xung điện còn lại sau khi qua SPD Type 1 và Type 2.
• Ứng dụng: Phù hợp cho các thiết bị điện tử gia dụng và văn phòng.

Type 4 theo UL

• Chức năng: Là các module hoặc được lắp ráp tích hợp vào thiết bị điện.
• Vị trí lắp đặt: Thường được tích hợp sẵn trong thiết bị hoặc bảng điện.
• Khả năng chịu đựng: Thiết kế để phù hợp với các yêu cầu của thiết bị điện tích hợp.
• Ứng dụng: Phù hợp cho các thiết bị điện có tích hợp sẵn SPD.

4. Tổng hợp Type của SPD theo IEC và UL

Quy tắc lắp đặt các type SPD khác nhau theo IEC

5. Tổng kết

Việc lựa chọn đúng Type thiết bị chống sét và hiểu rõ về các loại này theo tiêu chuẩn IEC và UL là rất quan trọng để đảm bảo hệ thống điện và các thiết bị điện tử của bạn được bảo vệ tối đa trước các xung điện áp bất thường. Mỗi tiêu chuẩn cung cấp một cách tiếp cận khác nhau để bảo vệ hệ thống điện, tùy thuộc vào yêu cầu cụ thể của từng ứng dụng và khu vực.

Để tìm hiểu thêm cách chọn sản phẩm chống sét phù hợp, chọn vị trí lắp đặt tối ưu nhất trong các giải pháp chống sét của mình, đừng ngần ngại liên hệ công ty chống sét Thy An đễ nhận thêm sự trợ giúp.

Xem thêm: Video Tiêu chuẩn IEC và UL cho SPD

Xem thêm: Tiêu chuẩn Chống sét Việt nam và Thế giới