Tiêu chuẩn điện trở tiếp địa chống sét

Đảm bảo an toàn và hiệu quả cho hệ thống chống sét là mối quan tâm hàng đầu của nhiều khách hàng. Một trong những yếu tố quan trọng để đạt được điều này là điện trở tiếp địa là bao nhiêu ? TAEC xin giới thiệu một số tiêu chuẩn của Việt nam và thế giới đã quy định về vấn đề tiếp địa và điện trở tiếp đất.

Vì sao cần quy định về điện trở tiếp đất?

Điện trở tiếp địa là gì? Điện trở tiếp địa (hay tiếp đất) là chỉ số đo lường khả năng dẫn điện của một hệ thống nối đất. Điện trở này càng thấp, khả năng dẫn điện của hệ thống càng cao, giúp phân tán dòng điện vào đất một cách nhanh chóng để đảm bảo an toàn cho các thiết bị điện và con người. Điện trở tiếp đất được đo bằng Ohm (Ω).

Đối với các hệ thống chống sét (HTCS), điện trở tiếp địa theo tiêu chuẩn là một yếu tố quyết định đến hiệu quả và an toàn của hệ thống. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn chống sét về điện trở tiếp đất không chỉ bảo vệ con người mà còn bảo vệ các thiết bị điện khỏi những rủi ro tiềm ẩn.

Do vậy, việc đưa ra các quy định hay tiêu chuẩn về điện trở tiếp đất là điều cần thiết nhằm để:

1. Thiết lập mức an toàn chung cho con người

• Dòng điện rò rỉ hoặc dòng sét nếu không thoát xuống đất hiệu quả có thể gây điện giật nguy hiểm đến tính mạng.
• Tiêu chuẩn quy định mức điện trở tối đa nhằm hạn chế điện áp chạm và điện áp bước dưới ngưỡng gây nguy hiểm cho con người trong điều kiện sự cố.

2. Đảm bảo khả năng hoạt động ổn định của hệ thống điện và thiết bị

• Các thiết bị điện tử, viễn thông, điều khiển tự động rất nhạy với nhiễu và điện áp dư.
• Tiêu chuẩn về điện trở tiếp đất giúp duy trì điện áp tham chiếu ổn định, giảm nhiễu và bảo vệ thiết bị khỏi hư hỏng do quá áp.

3. Tạo cơ sở thống nhất cho thiết kế, thi công và kiểm tra

• Nếu không có quy định rõ ràng, mỗi đơn vị có thể chọn giá trị điện trở khác nhau, gây thiếu đồng bộ, khó nghiệm thu và không đảm bảo hiệu quả bảo vệ.
• Việc ban hành tiêu chuẩn giúp kỹ sư thiết kế, nhà thầu, đơn vị giám sát có căn cứ rõ ràng để thực hiện và đánh giá.

4. Bảo vệ tài sản và giảm thiểu thiệt hại

• Tiêu chuẩn giúp đảm bảo rằng các biện pháp tiếp đất thực sự hiệu quả trong việc bảo vệ hệ thống điện khỏi cháy nổ, chập mạch, đặc biệt khi có sét đánh hoặc sự cố lưới điện.
• Nhờ đó, giảm tổn thất kinh tế và tăng tuổi thọ cho thiết bị.

5. Là cơ sở pháp lý và bảo hiểm
Các quy định kỹ thuật được luật hóa là căn cứ cho:

• Thanh tra kiểm tra an toàn điện
• Đánh giá sự cố và xác định trách nhiệm pháp lý
• Giải quyết yêu cầu bảo hiểm khi có thiệt hại xảy ra

6. Hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế và thúc đẩy hội nhập
Việc tuân thủ các tiêu chuẩn như IEC, IEEE giúp Việt Nam hội nhập kỹ thuật, tiếp cận công nghệ tiên tiến và xuất khẩu thiết bị đạt yêu cầu quốc tế.

Tóm lại: Các quy định và tiêu chuẩn về điện trở tiếp đất được đưa ra nhằm bảo vệ an toàn con người, đảm bảo hoạt động ổn định của thiết bị, thống nhất kỹ thuật trong thi công – nghiệm thu, và tuân thủ pháp luật. Đây là nền tảng cần thiết để xây dựng hệ thống điện và chống sét an toàn – hiệu quả – bền vững.

Dưới đây là một số tiêu chuẩn thông dụng đã yêu cầu về trị số điện trở tiếp đất:

Điện trở tiếp địa theo tiêu chuẩn Việt Nam

TCVN 4756:1989 - Quy phạm nối đất và nối không các thiết bị điện

TCVN 4756 quy định các yêu cầu kỹ thuật và phương pháp đo lường để thiết lập hệ thống nối đất và nối không cho các thiết bị điện.

• Điều 4.1.6: "Kiểm tra điện trở nối đất"
  • Quy trình và phương pháp kiểm tra điện trở nối đất, bao gồm cả thiết bị và tần suất kiểm tra.
• Điều 4.2.1: "Yêu cầu về điện trở nối đất"
  • Điện trở nối đất cho hệ thống chống sét không nên vượt quá 10Ω.
  • Điện trở nối đất cho hệ thống điện lực không nên vượt quá 4Ω.

TCVN 8071:2009 về công trình viễn thông - quy tắc thực hành chống sét và tiếp đất - thay thế cho TCVN 4756:1989

TCN 68-174:2006 - Tiêu chuẩn về nối đất bảo vệ và chống sét cho các công trình viễn thông

Tiêu chuẩn này áp dụng cho các công trình viễn thông, quy định các yêu cầu về nối đất bảo vệ và chống sét.

• Điều 5.1: "Điện trở nối đất bảo vệ"
  • Quy định rằng điện trở nối đất cho các hệ thống viễn thông không được vượt quá 10 Ohm để đảm bảo an toàn.

TCVN 9385:2012 về chống sét cho công trình xây dựng - Hướng dẫn thiết kế, kiểm tra và bảo trì hệ thống (thay thế TCN 68-174:2006)

• Điều 13.1: Điện trở nối đất: Tất cả mạng nói đất nên có điện trở nối đất tổng hợp không vượt quá 10Ω

Điện trở tiếp địa theo chuẩn quốc tế

IEC 62305-3 - Bảo vệ chống sét - Phần 3: Yêu cầu vật lý và thiết kế

IEC 62305 cung cấp các yêu cầu và hướng dẫn chi tiết về bảo vệ công trình và các thiết bị điện tử khỏi sét đánh.

• Điều 5.3.6: "Reduction of earth resistance"

  • Mô tả các phương pháp giảm điện trở nối đất như sử dụng nhiều thanh nối đất, thêm hóa chất giảm điện trở, hoặc mở rộng hệ thống nối đất.

• Điều 6.2.2: "Earthing and bonding"

  • Quy định rằng điện trở nối đất cho hệ thống bảo vệ chống sét không nên vượt quá 10 Ohm.

IEEE 80 - Hướng dẫn An toàn trong Nối đất Trạm biến áp AC

IEEE 80 cung cấp các hướng dẫn chi tiết về thiết kế, lắp đặt và kiểm tra hệ thống nối đất tại các trạm biến áp điện lực.

• Chương 14: "Grounding System Design"

  • Thiết kế hệ thống nối đất, bao gồm cả các phương pháp và kỹ thuật để đạt được điện trở nối đất thấp.

• Chương 16: "Testing and Maintenance"

  • Hướng dẫn kiểm tra và bảo trì hệ thống nối đất, bao gồm các phương pháp đo điện trở và tần suất kiểm tra.

NF C 17-102 (2011): Tiêu chuẩn về Hệ thống bảo vệ chống sét bằng kim ESE

• Chương 6 Hệ thống tiếp đất (Earth termination systems) dùng cho kim thu sét phát xạ sớm: Giá trị điện trở đo được bằng thiết bị thông thường phải là giá trị thấp nhất có thể (dưới 10Ω).

Các tiêu chuẩn điện trở nối đất khác

NFPA 780 - Tiêu chuẩn lắp đặt hệ thống chống sét

NFPA 780 quy định các yêu cầu về thiết kế, lắp đặt và bảo trì HTCS cho các công trình.

• Chương 4.12: "Grounding"
  • Điện trở nối đất của HTCS phải dưới 10 Ohm và mô tả các phương pháp đạt được điều này.

BS 7430 - Quy phạm thực hành về nối đất bảo vệ hệ thống lắp đặt điện

Cung cấp các hướng dẫn về thiết kế và lắp đặt hệ thống nối đất.

• Mục 9.2: "Resistance of Earth Electrode"
  • Điện trở nối đất cho HTCS không vượt quá 10 Ohm và dưới 1 Ohm cho các hệ thống điện lực quan trọng.

Tiếp đất theo chuyên ngành

ITU-T K.27 - Bảo vệ chống sét cho thiết bị viễn thông

Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU) đưa ra các hướng dẫn bảo vệ thiết bị viễn thông khỏi sét đánh.

• Điều 8.2: "Earthing requirements"
  • Điện trở nối đất của hệ thống bảo vệ viễn thông không nên vượt quá 10 Ohm.

EN 50522 - Nối đất cho các hệ thống điện có điện áp trên 1 kV

Châu Âu cung cấp các quy định về nối đất cho các hệ thống điện có điện áp trên 1 kV.

• Điều 5.1.1: "Resistance to earth"
  • Điện trở nối đất phải được thiết kế để đảm bảo an toàn và hiệu quả, thường dưới 1 Ohm cho các hệ thống quan trọng.

Kết Luận

Tại TAEC, chúng tôi hiểu rõ tầm quan trọng của việc tuân thủ tiêu chuẩn điện trở tiếp địa để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho hệ thống. Các tiêu chuẩn này không chỉ cung cấp các hướng dẫn cụ thể về thiết kế, lắp đặt và kiểm tra mà còn giúp giảm thiểu rủi ro và bảo vệ con người cũng như thiết bị điện. Công ty chống sét ThyAn cam kết mang đến những giải pháp nối đất tối ưu, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế, bảo vệ toàn diện cho công trình của bạn.

Lưu ý: Các giá trị điện trở tiếp địa theo các tiêu chuẩn yêu cầu là giá trị lớn nhất cho phép, giá trị càng nhỏ sẽ càng tốt. Điện trở càng nhỏ phân tán dòng điện càng nhanh hơn, an toàn hơn. Đồng thời cũng để phòng ngừa sự thay đổi do biến động mùa và địa chất.

Xem thêm:

• Điện trở suất của đất là gì, cách đo điện trở suất
• Cách đo điện trở đất
• Tiêu chuẩn Chống sét Việt nam và Thế giới