Năm kiểu sét đánh gây chết người cần lưu ý

Chủ nhật, 02/04/2023, 16:22

Năm cách sấm sét tấn công con người cần đề phòng

Không phải lúc nào cũng có thể biết chính xác nạn nhân đã bị sét đánh như thế nào; sau đây là danh sách các cách mà sét có thể tấn công nạn nhân. Bất kỳ loại sét đánh nào cũng có thể gây tử vong. Việc cấp cứu y tế ngay lập tức, bao gồm gọi điện thoại số khẩn cấp (115 - Việt nam), tiến hành hồi sức tim phổi (CPR), có thể hết sức quan trọng để giữ người sống cho đến khi dịch vụ cấp cứu y tế đến. (xem Cấp cứu người bị sét đánh). Sau đây là năm trường hợp thường xảy ra theo theo thứ tự phổ biến nhất:

1. Sét đánh trực tiếp vào con người (Direct Strike)

Một người bị sét đánh trực tiếp sẽ trở thành một phần của kênh dẫn điện chính của sét.

Một người bị sét đánh trực tiếp sẽ trở thành một phần của kênh dẫn điện chính của sét. Những vụ sét đánh trực tiếp thường xảy ra với những nạn nhân đang ở những vùng không có che chắn bảo vệ. Các trường hợp bị đánh trực tiếp theo các cách không bình thường khác ít khi xảy ra, nhưng nó vẫn hoàn toàn có thể giây tử vong.

Trong hầu hết các trường hợp bị sét đánh trực tiếp, một phần dòng điện sẽ truyền qua bề mặt da (gọi là hiện tượng flashover) và một phần còn lại sẽ đi qua cơ thể - thường là thông qua hệ thống tuần hoàn và/hoặc hệ thần kinh. Nhiệt lượng sản sinh ra khi sét đi qua da có thể gây bỏng, nhưng sự lan truyền dòng điện qua cơ thể mới là điều đáng nguy lớn.

Trong khi khả năng sống sót sau một cú sét sẽ dựa vào việc được cấp cứu y tế kịp thời, lượng dòng điện đi qua cơ thể cũng là một yếu tố quan trọng.

2. Sét đánh bên cạnh (Side Flash)

Sét đánh bên cạnh (còn gọi là đánh gần) xảy ra khi sét đánh trúng một vật thể cao hơn gần nạn nhân và một phần của dòng điện nhảy từ đối tượng cao hơn sang nạn nhân.

Sét đánh bên cạnh (còn gọi là đánh gần) xảy ra khi sét đánh trúng một vật thể cao hơn gần nạn nhân và một phần của dòng điện nhảy từ đối tượng cao hơn sang nạn nhân.

Nói cách khác, người đó đóng vai trò như một "ngắn mạch" cho một phần năng lượng của dòng điện sét.

Side Flash thường xảy ra khi nạn nhân cách vật bị đánh chỉ khoảng một đến hai bước chân. Những trường hợp phổ biến nhất là nạn nhân bị sét nhảy khi đang trú dưới cây để tránh mưa.

3. Sét truyền trong đất (Ground Current)

Khi sét đánh vào cây hoặc vật thể khác, rất nhiều năng lượng truyền dẫn từ vị trí đó ra bên ngoài và trên bề mặt đất. Hiện tượng này được gọi là dòng điện đất. Thông thường, sét đi vào cơ thể ở điểm tiếp xúc gần nhất với vị trí sét đánh, đi qua hệ thống tuần hoàn và/hoặc thần kinh, và rời khỏi cơ thể tại điểm tiếp xúc xa nhất với vị trí sét đánh.

Khi sét đánh vào cây hoặc vật thể khác, rất nhiều năng lượng truyền dẫn từ vị trí đó ra bên ngoài và trên bề mặt đất. Hiện tượng này được gọi là dòng điện đất.

Bất kỳ ai đang ở bên ngoài, gần vị trí bị sét đánh có thể trở thành nạn nhân của dòng điện đất. Ngoài ra, dòng điện đất có thể truyền qua các sàn nhà có vật liệu dẫn điện.

Vì dòng điện đất có thể ảnh hưởng đến một khu vực lớn hơn so với các hiện tượng sét đánh khác nên nó gây ra nhiều vụ chấn thương và tử vong nhất. Dòng điện đất cũng có thể giết chết nhiều gia súc, gia cầm trên trang trại.

Thông thường, sét đi vào cơ thể ở điểm tiếp xúc gần nhất với vị trí sét đánh, đi qua hệ thống tuần hoàn và/hoặc thần kinh, và rời khỏi cơ thể tại điểm tiếp xúc xa nhất với vị trí sét đánh.

Điều này xảy ra do sự chênh lệch về điện thế giữa các chân mà ta thường gọi là điện áp bước.

Khoảng cách giữa các điểm tiếp xúc với đất càng lớn, nguy cơ tử vong hoặc chấn thương nghiêm trọng xảy ra càng cao. Vì động vật nuôi trên các trang trại có kích thước tương đối lớn, dòng điện đất từ một cú sét đánh gần đó thường khiến chúng tử vong.

4. Sét truyền qua dây dẫn (Conduction)

Sét có thể di chuyển xa trên các dây dẫn hoặc các bề mặt kim loại khác. Chất liệu kim loại không thu hút sét, nhưng nó cung cấp một đường dẫn cho dòng điện di chuyển.  Hầu hết các trường hợp chết người khi đang ở trong nhà và một số trường hợp ngoài trời là do sự truyền dẫn.

dòng điện sét truyền đến người thông qua vật dẫn điện

Sét có thể di chuyển xa trên các dây dẫn hoặc các bề mặt kim loại khác. Chất liệu kim loại không thu hút sét, nhưng nó cung cấp một đường dẫn cho dòng điện di chuyển.

Hầu hết các trường hợp chết người khi đang ở trong nhà và một số trường hợp ngoài trời là do sự truyền dẫn.

Dù ở trong nhà hay ngoài trời, bất kỳ ai tiếp xúc với bất cứ thứ gì kết nối với dây kim loại, ống nước hoặc bề mặt kim loại có tiếp xúc với bên ngoài đều có nguy cơ bị ảnh hưởng. Điều này bao gồm bất cứ thứ gì đang được ghim vào ổ cắm điện, vòi nước và bồn tắm, cửa sổ, cửa ra vào, điện thoại có dây.

5. Sét mồi hay tia phát xạ (Streamers)

Mặc dù rủi ro không phổ biến như các kiểu sét đánh khác, nhưng con người ở trong các vùng có 'các tia sét mồi' vẫn có nguy cơ bị tử vong hoặc chấn thương nặng.

tia sét mồi hay tia tiên đạo hướng lên đi qua người

Mặc dù rủi ro không phổ biến như các kiểu sét đánh khác, nhưng con người ở trong các vùng có "các tia sét mồi" vẫn có nguy cơ bị tử vong hoặc chấn thương nặng.

Các chùm tia mồi phát triển khi một tia tiên đạo di chuyển xuống tiếp cận mặt đất. Thông thường, chỉ có một trong số các chùm tia mồi tiếp xúc với các tia tiên đạo dài nhất khi nó tiếp cận mặt đất và tạo đường dẫn chính cho dòng điện đi xuống.

Tuy nhiên, khi kênh chính xảy ra, tất cả các chùm tia mồi khác trong khu vực cũng có thể xảy ra đồng thời.

Nếu một người ở trong khu vực của một trong những chùm tia mồi này, họ cũng có thể tử vong hoặc bị thương, mặc dù kênh dẫn sét chưa được hoàn thành giữa đám mây và tia tiên đạo hướng lên.

(nội dung theo National Weather Service)

Xem thêm:

Các tin khác

Chủ nhật,15/09/2024
Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Atmospheric Research, ô nhiễm không khí từ khói bụi công nghiệp và giao thông làm tăng tần suất giông sét. Cùng tìm hiểu tác động và giải pháp giảm thiểu hiện tượng thời tiết cực đoan này.
Thứ hai,02/09/2024
Ngày 31/8/2024, một tia sét mạnh đã đánh trúng trạm biến áp 220kV Cai Lậy (Tiền Giang), gây ra vụ cháy lớn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến cung cấp điện. Sự cố này nhấn mạnh tầm quan trọng của các biện pháp phòng chống sét để bảo vệ hệ thống điện quốc gia.
Thứ hai,11/09/2023
Chiều 10.9, đại diện chủ đầu tư dự án xác nhận với PV Báo Lao Động, 1 tháp cẩu phục vụ trong dự án xây dựng trụ sở làm việc các sở, ban, ngành (nhà hợp khối) tỉnh Cao Bằng vừa bị sét đánh trúng.
Thứ ba,22/08/2023
Sét đánh không phải lúc nào cũng gây chết người như Bạn vẫn nghĩ, thực tế khoảng 90% trường hợp bị gặp thiên lôi vẫn sống sót, tuy nhiên vẫn có nhiều di chứng để lại lâu dài. Vậy điều gì xảy ra khi bạn bị sét đánh ? Làm thế nào để sống sót ?
Thứ bảy,24/06/2023
Khi Escudero-Kontostathis, người sống tại Washington, đang ở công viên để kêu gọi mọi người đóng góp cho Tổ chức Cứu trợ Quốc tế, một tổ chức phi lợi nhuận hỗ trợ những người gặp khó khăn trong cuộc sống ở khu vực. Cô chuẩn bị rời đi để đi ăn tối sinh nhật tại một nhà hàng gần đó thì bị sét đánh.
Thứ năm,04/05/2023
SpaceX tạm hoãn việc cất cánh của tàu vũ trụ Falcon Heavy sau khi trạm phóng bị sét đánh. Tia chớp đã đánh trúng tổ hợp phóng tên lửa 39A tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy vào đêm thứ Năm ngày 27/4 vừa qua, khi Falcon Heavy của SpaceX đang chờ cất cánh trên bệ.
Thứ ba,14/05/2019
Theo tin từ truyền thông, trạm thu phí đường cao tốc NB-LC đã bị sét đánh ngày 14/5/2019 gây tổn thất nặng nề, phải tiến hành thu phí thủ công. Tổng công ty VEC sẽ tiến hành đầu tư trang bị hệ thống chống sét cho trạm thu phí một cách đồng bộ hơn để đảm bảo an toàn cho tuyến giao thông quan trọng này
Thứ tư,07/12/2022
Nếu trời có giông và sấm sét cần làm gì để đảm bảo an toàn tính mạng cho mình và gia đình ? Những điều Nên và cần Tránh khi có dông sét gì để phòng ngừa những rủi ro do sét đánh vào mua mưa bão là điều không bao giờ thừa đối với chúng ta, chỉ cần một số kinh nghiệm nhỏ là bạn có thể tránh khỏi những hiểm họa của ông thiên lôi
Thứ sáu,20/08/2021
Ngày 19/8/2021 vừa qua tại khu căn hộ Ecogreen Quận 7 của mình, Anh Nguyễn An Lộ đã kịp thời chụp được các tấm hình toàn cảnh ghi lại khoảnh khắc về giông sét trên bầu trời thành phố Hồ Chí Minh.
Thứ ba,06/12/2022
Rất nhiều trường hợp bị sét đánh nhưng chưa đến mức tử vong ngay, chúng ta cần áp dụng biện pháp cấp cứu tạm thời trước khi đưa đến bệnh viện. Yêu cầu trong cấp cứu là Nhanh chóng, khẩn trương : Cấp cứu tại chỗ + kiên trì + liên tục